ترانزیستور (Transistor) چیست؟

ترانزیستور یکی از مهمترین و پرکاربردترین قطعات الکترونیکی بر روی بُرد گوشی های مختلف می باشد. ترانزیستور یک دستگاه نیمه هادی است.

این قطعه از مواد نیمه هادی معمولاً از سه پایه برای اتصال به یک مدار خارجی تشکیل شده است. ولتاژ یا جریانی که روی ترانزیستور اعمال می شود جریان را از طریق یک جفت ترمینال دیگر کنترل می کند. از آنجا که توان کنترل شده (خروجی/output) می تواند بیشتر از توان کنترل کننده (ورودی/input) باشد وظیفه ی ترانزیستور این می باشد که بتواند در مداری که قرار می گیرد، حکم تقویت کننده و ایجاد کننده ی حالت سویچینگ سیگنال ها را داشته باشد.(قطع و وصل سیگنال).

امروزه برخی از ترانزیستورها به صورت جداگانه بسته بندی می شوند. این قطعه را شما میتوانید در اطراف مدار مجتمع یا همان  (IC) یافت کنید.

• ترانزیستور ها به دو دسته تقسیم می شوند:

الف) ترانزیستور های اتصال دو قطبی (BJT): (bipolar junction transistors)

این نوع ترانزیستور دارای سه پایه می باشد، ۱٫ کُلکتور(Collector) که آن را با (C) نمایش میدهند که به معنای جمع کننده انرژی میباشد. ۲٫ بیس(Base) که با (B) آن را نمایش می دهند و پایه ی اصلی ترانزیستور می باشد که در بُرد موبایل دستوراتش را از آی سی CPU می گیرد. ۳٫ اِمیتر(Emitter) که با حرف (E) آن را به نمایش می گذارند و وظیفه ی آن منتشر کردن انرژی با قدرت بیشتر می باشد.

نکته: در مقابل ترانزیستورهای تک‌قطبی، مانند ترانزیستور اثر میدان و ترانزیستور اتصال نقطه‌ای، قرار می‌گیرند که تنها یک نوع حامل بار دارند.

ب) ترانزیستور های اثر میدانی (FET): (field effect transistors)

این نوع ترانزیستور ها طوری در مدار قرار دارند که کنترل کننده ی جریان الکتریکی می باشند، که این اعمال توسط میدان الکتریکی انجام می شود. این نوع ترانزیستور دارای سه پایهٔ سورس(Source) ، درین(Drain) و گیت (Gate) می باشند. این دسته از ترانزیستورها خود به دو گروه ماسفت(MOSFET) و جی‌فت(Geffet) تقسیم می‌شوند. در این نوع ترانزیستورها، برخلاف ترانزیستورهای دو قطبی پیوندی که کنترل جریان امیتر و کلکتور با جریان ورودی به بیس صورت می‌گیرد، کنترل جریان سورس و درین با اعمال ولتاژ به گیت صورت می‌گیرد.

برای تست ترانزیستور توسط مولتی متر، باید آن را در دامنه ی بوق قرار دهیم و ابتدا باید پایه ی بیس را توسط یکی از پراب ها پیدا کنیم، سپس پراب دیگر را به پایه های دیگر اتصال دهیم تا عددی بر روی مولتی متر ظاهر شود.

نکته: تنها پایه ی بیس است که میتواند به دو پایه ی دیگر راه دهد و هیچکدام دیگر نباید راه دهد، در غیر این صورت ترانزیستور ما خراب است.

ترانزیستور(BJT) دو نوع دارد:  

1. مثبت یا همان PNP (Positive-Negative-Positive)
2. منفی یا همان NPN (Negative-Positive- Negative)

# روش تشخیص ترانزیستور مثبت و منفی:

• پراب مثبت یا قرمز مولتی متر را بر روی پایه بیس قرار میدهیم و پراب منفی یا مشکی مولتی متر را به دو پایه ی دیگر اتصال میدهیم و پس از آن به ما عددی را نشان میدهد (عدد کمتر پایه ی کلکتور و عدد بیشتر پایه ی اِمیتر می باشد) به معنای منفی بودن نوع ترانزیستور یا همان NPN می باشد.
• پراب منفی یا مشکی مولتی متر را بر روی پایه بیس قرار میدهیم و پراب مثبت یا قرمز مولتی متر را به دو پایه ی دیگر اتصال میدهیم و پس از آن به ما عددی را نشان میدهد که این به معنای مثبت بودن نوع ترانزیستور یا همان PNP می باشد.